July 6, 2010
3
0
မဲေပးပါ
ရဲျမင့္ေက်ာ္၊ ၊ကမၻာ႔ အေက်ာ္ၾကားဆံုး ဗုဒၶဘာသာ ရဟန္းျဖစ္သူ ၁၄ ဆက္ေျမာက္ ဒလိုင္းလာမားသည္ယေန႔ အဂၤါေန႔တြင္ သက္ေတာ္ ၇၅ ႏွစ္ ျပည့္ခဲ႔ျပီျဖစ္သည္။ ၁၉၃၅ ခုႏွစ္ ဇူလိုင္ ၆ ရက္ေန႔တြင္ အေရွ႕ေျမာက္ တိဘက္ေဒသ၊ အမ္ဒို ျပည္နယ္ လယ္သမား မိသားစုမွ ဖြားျမင္ခဲ႔ျပီး၊ ႏွစ္ႏွစ္သား အရြယ္တြင္ ၁၃ ဆက္ေျမာက္ ဒလိုင္းလာမား ျပန္လည္ ၀င္စားသူအျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳခံခဲ႔ရသည္။
ယခု ဒလိုင္လာမား၏ သက္ေတာ္ ၇၅ ႏွစ္ျပည့္ ေမြးေန႔သည္ ထူးျခားမွႈမ်ားႏွင္႔ ျပည့္ေနသည္ဟု ဆိုၾကသည္။ ပထမဆံုး ဒလိုင္လာမား Gedun Drupa (၁၃၉၁-၁၄၇၄) တစ္ဦးသာလွ်င္ သက္ေတာ္ ၇၅ ႏွစ္ထက္ ပိုရွည္ျပီး၊ ၈၄ ႏွစ္အထိ ေနႏိုင္ခဲ႔သည္။
ဒုတိယ လာမား Gedun Gyatso (၁၄၇၅-၁၅၄၂) က ၆၇ ႏွစ္၊ ပဥၥမ လာမား Ngawang Lobsang Gyatso (၁၆၁၇-၈၂)မွာ သက္ေတာ္ ၆၅ ႏွစ္အထိသာ ေနခဲ႔ၾကသည္။ န၀မေျမာက္ ဒလိုင္းလာမား Kungtok Gyatso မွာ အသက္ အတိုဆံုးျဖစ္ျပီး၊ သက္ေတာ္ ကိုးႏွစ္ အရြယ္တြင္ ပ်ံလြန္ေတာ္မူသည္။
လက္ရွိ ဒလိုင္လာမား Tenzin Gyatso မွာ ဆယ္စုႏွစ္ ငါးခုေက်ာ္ ျပည္ေျပးဘ၀ျဖင္႔ အိႏၵိယတြင္ ေနထိုင္ခဲ႔သည္။ ၁၉၈၉ ႏွစ္တြင္ ျငိမ္းခ်မ္းေရး ႏိုဘယ္ဆု ရရွိခဲ႔ျပီး၊ တစ္ကမၻလံုးရွိ ဘာသာေပါင္းစံု ျပည္သူမ်ားႏွင္႔ ႏိုင္ငံ ေခါင္းေဆာင္မ်ားကို ဗုဒၶဘာသာ အျမိဳက္တရား အဆက္မျပတ္ ေဟာေျပာခ်ီးျမွင္႔ေနသည္။ သူ၏ ရိုးရွင္းမွႈ၊ သီလျဖဴစင္မွႈ၊ ဘာသာေရးႏွင္႔ ႏိုင္ငံတကာ အသိၾကြယ္၀မွႈ၊ ဘာသာစကား ေျမာက္မ်ားစြာ တတ္ကြ်မ္းမွႈ တို႔ေၾကာင္႔ သူ႔တရားပြဲတိုင္းတြင္ ကမၻာ႔ တရားနာ ပရိတ္သတ္ ေထာင္ေသာင္းေပါင္းမ်ားစြာ ျပည့္ႏွက္ေနသည္။
၁၉၄၉ ခုႏွစ္တြင္ ရက္စက္သည့္ တရုတ္ကြန္ျမဴနစ္ အစိုးရ တိဘက္ကို ၀င္ေရာက္ သိမ္းပိုက္ျပီးေနာက္၊ ဒလိုင္းလာမားသည္ တိဘက္ လူထု၏ ႏို္င္ငံေရး အာဏာ အျပည့္အ၀ အပ္ႏွင္းျခင္းကို ရရွိခဲ႔သည္။ ၁၉၅၄ တြင္ ေပက်င္းျမိဳ႕သို႔ သြားေရာက္ျပီး အာဏာရွင္ ေမာ္စီတုန္း၊ ခ်ဴအင္လိုင္၊ တိန္႔ေရွာင္ပင္ တို႔ႏွင္႔ ျငိမ္းခ်မ္းေရးစကား ေျပာဆိုခဲ႔သည္။
၁၉၅၉ ခုႏွစ္တြင္ တရုတ္စစ္တပ္မ်ား တိဘက္ျမိဳ႔ေတာ္ လာဆာ ကိုသိမ္းပိုက္ျပီးေနာက္၊ အိႏိၵယကို ထြက္ေျပး ေရာက္ရွိခဲ႔သည္။ အိႏၵိယႏိုင္ငံ ဟင္မာခ်ယ္ ပရာဒရွ္ ျပည္နယ္ရွိ ဒါရမ္ရွလာျမိဳ႔႕ေတာင္ကုန္းေပၚတြင္ ေနထိုင္ သီတင္းသံုးခဲ႔သည္။ ထိုေတာင္ကုန္းသည္ တိဘက္ ျပည္ေျပး ႏိုင္ငံေရး အဖြဲ႔ ရံုးစိုက္ရာျဖစ္သည္။
၁၄ ဆက္ေျမာက္ ဒလိုင္းလာမားသည္ ႏိုင္ငံေခါင္းေဆာင္လည္း ျဖစ္သလို၊ ဘာသာေရး ေခါင္းေဆာင္လည္း ျဖစ္သည္။ တိဘက္ေဒသဆီ ျပန္လိုေၾကာင္း အျမဲေျပာတတ္ျပီး၊ တရုတ္အစိုးရ လက္ေအာက္တြင္ လြတ္လပ္စြာ ခြဲထြက္ခြင္႔ မေတာင္းဆိုဘဲ၊ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင္႔ရ ေဒသအျဖစ္ ေနႏိုင္ေၾကာင္း ျမြက္ဟသည္။ တရုတ္ ကြန္ျမဴနစ္ အစိုးရက သူ႔ကို လံုး၀ လက္မခံေၾကာင္း၊ တိဘက္ ခြဲထြက္ေရးသမားဟုသာ ရွႈျမင္ေၾကာင္း တုန္႔ျပန္ထားသည္။
တရုတ္ အစိုးရကို အျပံဳးမပ်က္ ရဲရဲေတာက္ ခုခံအာခံေနသူမို႔၊ ၂၀၀၇ ခုႏွစ္တြင္ အေမရိကန္ ကြန္ဂရက္မွ သူ႔ကို အျမင္႔ဆံုး Gold Medal ဆုကို ခ်ီးျမွင္႔ခဲ႔သည္။ အသက္အရြယ္ ေထာက္လာလင္႔ကစား၊ ဒလိုင္းလာမားသည္ ကမၻာအႏွံ ခရီးထြက္ျပီး သမၼတမ်ား၊ ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္မ်ား၊ ဘာသာေရး ေခါင္းေဆာင္မ်ဳိးစံုႏွင္႔ ေတြ႕ဆံုျပီး ဗုဒၶဘာသာ အျမင္မ်ားကို ေဆြးေႏြးတင္ျပသည္။ ၀ိပႆနာ တရားကို သိပၸံအျမင္မ်ားႏွင္႔ သုေတသနျပဳရင္း၊ လက္ေတြ႔ ဘ၀ အသံုးျပဳႏိုင္ေအာင္ ခ်ျပသည္။
အိႏၵိယတြင္ ႏိုင္ငံေရး ခိုလွႈံေနရေပမယ္႔၊ ပဲရစ္၊ ဗင္းနစ္၊ ေရာမ တို႔လို ျမိဳ႕ၾကီးမ်ား ႏိုင္ငံမ်ား၏ ဂုဏ္ထူးေဆာင္ ႏိုင္ငံသား အျဖစ္ မ်ားစြာ ခ်ီးျမွင္႔ ခံထားရသူျဖစ္သည္။ ျငိမ္းခ်မ္းေရး၊ အၾကမ္းမဖက္ေရး၊ ဘာသာတရား အခ်င္းခ်င္း အျပန္အလွန္ နားလည္မွႈရွိေရး၊ ကမၻာလံုးဆိုင္ရာ တာ၀န္ယူမွႈႏွင္႔ ေမတၱာ ဂရုဏာ ထားရွိေရး၊ လူမွႈေရး လုပ္ငန္းမ်ားႏွင္႔ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရး စေသာ ဒႆန စာအုပ္ေပါင္းမ်ားစြာ ေရးထားသည္။ တိဘက္ ရဟန္းေတာ္မ်ား၏ ႏိုင္ငံေရး လူမွႈေရး ေဆာင္ရြက္မွႈမ်ားကို သူ႔စာမ်ားတြင္ အျမဲ ေရာင္ျပန္ဟပ္ထားသည္။ အဂၤလိပ္ ဘာသာစကားျဖင္႔ သူကိုယ္တိုင္ စာအုပ္ ၇၀ ေက်ာ္ ေရးထားျပီး အၾကိမ္ၾကိမ္ ပံုႏွိပ္ ထုတ္ေ၀ေနရသည္။
ဗုဒၶ သာသနာ႔ ၀န္ေဆာင္ ရဟန္း တစ္ပါးအေနျဖင္႔ ဒလိုင္းလာမား၏ တိဘက္လူထု လြတ္ေျမာက္ေရး၊ ကမၻာသူ ကမၻာသားတို႔ ျငိမ္းခ်မ္းေရး ေဆာင္ရြက္မွႈမ်ားမွာ ေလးစားအားက်ဖြယ္ပင္ ျဖစ္သည္။ လာမား ကိုယ္ေတာ္ၾကီး သက္ေတာ္ရာေက်ာ္ ရွည္ပါေစ…။
(ဒလိုင္းလာမား သက္ေတာ္ ၇၅ ႏွစ္ျပည့္အတြက္ ရဲျမင္႔ေက်ာ္ ပူေဇာ္သည္)
