နယူးေဒလီ (မဇၥ်ိမ) ။ ။ Supermoon အမည္ရ လႏွင့္ ကမၻာ နီးကပ္မႈ မတ္လ ၁၉ ရက္ေန႔တြင္ ျဖစ္ေပၚသည့္အခါ ျမန္မာအပါအဝင္ ကမၻာ့ႏုိင္ငံမ်ားတြင္ ေရႀကီးျခင္း၊ ငလ်င္လႈပ္ျခင္း ျဖစ္ႏုိင္သည္ဟု မိုးေလဝသႏွင့္ ဇလေဗဒပညာရွင္ ဦးထြန္းလြင္က ေျပာသည္။
ကမၻာေျမႏွင့္ အနီးဆံုးအျဖစ္ ၃၅၆၅၇၇ ကီလိုမီတာ (မိုင္ေပါင္း ၂၂၁၅၆၇) သို႔ လ’ေရာက္မည္ ျဖစ္သျဖင့္ ႐ူပေဗဒ ပညာရပ္အရ ဆြဲအားျပင္းမႈျဖစ္ေပၚၿပီး ေရႀကီးျခင္းႏွင့္ ငလ်င္လႈပ္ျခင္းမ်ား ျဖစ္ေပၚႏိုင္ေၾကာင္း ေျပာဆိုျခင္း ျဖစ္သည္။“ကမၻာနဲ႔ လနဲ႔ နီးလာရင္ ႐ူပေဗဒသေဘာအရ ဓာတ္ဆြဲအားကေတာ့ အမ်ားဆံုးျဖစ္မယ့္ အေနအထားပဲ။ ဓာတ္ဆြဲအား အမ်ားဆံုးျဖစ္ရင္ ဒီလို နကၡတ္ၿဂိဳဟ္ေတြေပၚမွာ အမွီျပဳၿပီးေတာ့ျဖစ္တဲ့ ရာသီဥတု ျဖစ္စဥ္ေတြက ရွိတာပဲေလ။ ဥပမာ ေရတက္တာတို႔၊ လိႈင္းၾကီးတာတို႔၊ ငလ်င္လႈပ္တာတို႔ဆိုေတာ့ ဒါေလးေတြကလည္း သူ႔ဟာသူ လႈပ္ခ်င္ေနတာကိုး။ ဒီလိုျဖစ္လာရင္ေတာ့ အကုန္ထလႈပ္မွာေပါ့” ဟု ဦးထြန္းလြင္က မဇၥ်ိမကို ေျပာသည္။
ကမၻာႏွင့္ လ အကြာအေဝးသည္ ပံုမွန္အားျဖင့္ ၃၈၄၄ဝ၅ ကီလုိမီတာ (၂၃၈၈၅၈ မိုင္) ရွိရာမွ ၂၇၈၂၈ ကီလုီမီတာ (၁၇၂၉၂ မိုင္) အထိ ပိုမိုနီးကပ္လာမည္။ ယခုနီးကပ္မႈမွာ ၂-၃ ႏွစ္လွ်င္ တၾကိမ္ ျဖစ္ေလ့ရွိေသာ္လည္း Supermoon ျဖစ္စဥ္ဟု ေခၚဆိုႏုိင္သည့္ အဆင့္မရွိခဲ့ေပ။
“အနီးဆံုးဆုိတာ က်ေနာ္တို႔ သိသေလာက္ကေတာ့ ဒါ အခုမွ ျဖစ္တာလည္း မဟုတ္ဘူးေလ။ လဆိုတာ ဘဲဥပံု ပံုစံနဲ႔ သြားေနတာေပါ့။ အဲဒီေတာ့ ကမၻာနဲ႔ အနီးဆံုး တခါရွိမယ္၊ အေဝးဆံုး တခါရွိမယ္။ အခုတခါေတာ့ အနီးဆံုး တခါျဖစ္တယ္ေပါ့” ဟု မိုးဇလပညာရွင္ ေဒါက္တာထြန္းလြင္က ဆုိသည္။
ျမန္မာႏုိင္ငံ၌ ရာသီဥတု အေျပာင္းအလဲမ်ား ျဖစ္ေနေသာ္လည္း Supermoon ျဖစ္စဥ္ေၾကာင့္ဟု အတိအက် မေျပာႏုိင္ေသးေၾကာင္း ေနျပည္ေတာ္ မိုးေလဝသႏွင့္ ဇလေဗဒဦးစီးဌာနမွ အၾကီးတန္းအရာရွိတဦးက မဇၥ်ိမကို ေျပာသည္။
“လနဲ႔ ကမၻာနီးတာေတာ့ က်ေနာ္တို႔လည္း ၾကားပါတယ္၊ သတင္းဌာနေတြမွာေလ။ အဲဒီဟာ Effect ဟုတ္မဟုတ္ေတာ့ မဆံုးျဖတ္တတ္ပါဘူး။ ” ဟု အၾကီးတန္းအရာရွိက ေျပာဆိုသည္။
Supermoon ျဖစ္စဥ္မ်ဳိးမွာ ၂ဝဝ၅ ခုႏွစ္ ဇန္နဝါရီလ အေစာပိုင္းကလည္း ျဖစ္ေပၚခဲ့ၿပီး ထိုျဖစ္စဥ္မေပၚမီ ႏွစ္ပတ္အလို ၂ဝဝ၄ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာ ၂၆ ရက္ေန႔၌ အင္ဒိုနီးရွား၌ ငလ်င္ျဖစ္ေပၚခဲ့ၿပီး ဆူနာမီလႈိင္းမ်ား ေပၚထြက္ခဲ့သည္။
ေနာက္ဆံုးရရွိသည့္ သတင္းမ်ားအရ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ မိုးသည္းထန္စြာ ရြာသြန္းေနေၾကာင္း သိရသည္။
“မိုးက ရြာတုန္းပဲ။ တခါမွ မေအးဘူးတ့ဲ အေအးမ်ဳိးန႔ဲ ေအးေနတာ။ လူတိုင္း ခိုက္ခိုက္တုန္ ေနၾကတယ္။ အိမ္တံခါးေပါက္ဆို မဖြင့္ရဲေလာက္ကို ျဖစ္ေနတာ၊ ေအးတာမ်ား။ အျပင္ထြက္ရမွာေတာင္ ေၾကာက္တယ္။ ” ဟု ရန္ကုန္ၿမိဳ႕သူတဦးက မဇၥ်ိမကို ေျပာသည္။
ျမန္မာႏုိင္ငံတဝွန္း၌ မတ္လကုန္အထိ တနာရီလွ်င္ ေလတိုက္ႏႈန္း ၃၅ မိုင္ ျပင္းအားအထိ ရွိႏုိင္သည့္ ေလျပင္းမုန္တိုင္းမ်ား တိုက္ခတ္ကာ ထစ္ခ်ဳန္းမိုးမ်ား ရြာသြန္းဖြယ္ရွိေၾကာင္း မိုးေလဝသႏွင့္ ဇလေဗဒ ဦးစီးဌာနက ျမန္မာ့အလင္း သတင္းစာတြင္ အဂၤါေန႔က ထုတ္ျပန္ခဲ့သည္။
'Extreme supermoon' coming Saturday, could raise tides
By Ken Kaye, Staff Writer
11:37 p.m. EDT, March 16, 2011
If no clouds get in the way, it should be a great night for stargazers. But the moon, which will appear about 10 to 15 percent larger than normal, could create abnormally high tides from Friday through Sunday, experts say. And that could mean beach erosion and minor flooding along the shoreline.
"The tides are definitely going to be higher, not only in Florida, but worldwide," said astronomer Arnold Pearlstein.
The best time to view the moon will be at sunset — about 7 p.m. — on Saturday, when it will be closest to the horizon and should look "huge and orangey," Pearlstein said.
Jay Albert, of the Astronomical Society of the Palm Beaches, said the best way to view it will be with the naked eye, not a telescope. The lunar surface will be too bright to easily discern mountains and craters.
