အေရႇ႕ေတာင္အာရႇ ေဒသတြင္း ႏိုင္ငံမ်ားသည္ ၎တို႔၏ စစ္ေရးတိုးခ်ဲ႕မႈကို တုိးျမႇင့္လ်က္ရႇိၿပီး တ႐ုတ္ႏုိင္ငံ ၾသဇာလႊမ္းမိုးမႈႏႇင့္ ဆက္စပ္လ်က္ရႇိသည္ဟု စေတာ့ဟုမ္းအေျခစိုက္ အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး သုေတသနအဖဲြ႕အစည္း IPRI က ေနာက္ဆံုးထုတ္ျပန္ခ်က္မ်ားအရ သိရသည္။
၀ါရႇင္တန္ပို႔စ္က ယင္းအစီရင္ခံစာကို ေဖာ္ျပခဲ့ၿပီး အေရႇ႕ေတာင္အာရႇ ေဒသတြင္းႏိုင္ငံမ်ားသည္ ၎တုိ႔၏ စစ္ဘက္ဆိုင္ရာ တိုးခ်ဲ႕လ်က္ရႇိၿပီး ၂၀၀၅ ခုႏႇစ္မႇ ၂၀၀၉ ခုႏႇစ္အတြင္း လက္နက္၀ယ္ယူမႈမႇာ ႏႇစ္ဆနီးပါး ျမင့္တက္ခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။ ယင္းႏိုင္ငံမ်ားသည္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံ ၾသဇာလႊမ္းမိုးမႈ ႀကီးမားလာျခင္းကို တန္ျပန္ႏိုင္ရန္အတြက္ အေမရိကန္ႏႇင့္မဟာဗ်ဴဟာေျမာက္ ဆက္ဆံေရး တိုးျမႇင့္လာသည္ဟု အစီရင္ခံစာတြင္ ေဖာ္ျပခဲ့သည္။
ျပည္တြင္းတြင္ အၾကမ္းဖက္အႏၲရာယ္ ၿခိမ္းေျခာက္မႈ၊ လက္နက္မ်ား အဆင့္ျမႇင့္တင္ရန္ လိုအပ္မႈႏႇင့္ ေဒသတြင္းႏုိင္ငံမ်ားႏႇင့္ စစ္ေရးယႇဥ္ၿပိဳင္မႈ စေသာ အဓိကအခ်က္သံုးခ်က္ေၾကာင့္ စစ္ေရးအသံုးစရိတ္ ျမင့္တက္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္ဟု တ႐ုတ္အမ်ဳိးသား လံုျခံဳေရးမူ၀ါဒ ေလ့လာေရးေကာင္စီမႇ ဒုတိယညႊန္ၾကားေရးမႇဴး လီက်င္ကံုက ေျပာၾကားခဲ့သည္။ မေလးရႇား၊ ထိုင္းႏႇင့္ အင္ဒိုနီးရႇားစေသာ ႏိုင္ငံမ်ားတြင္ အစိုးရဆန္႔က်င္သည့္ အၾကမ္းဖက္ အဖဲြ႕အစည္းမ်ား ရႇိေနျခင္းေၾကာင့္ ယင္းႏုိင္ငံ အစိုးရမ်ားက ၎တုိ႔၏ စစ္ေရးစြမ္းရည္ျမႇင့္တင္ရန္ လိုအပ္ျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း ၎ကေျပာၾကားခဲ့သည္။ ဗီယက္နမ္ႏိုင္ငံက ေဒၚလာ ၂ ဒသမ ၄ ဘီလ်ံတန္ဖိုးရႇိ ႐ုရႇားႏိုင္ငံမႇ Kilo-class ေရငုပ္သေဘၤာေျခာက္စင္း ႏႇင့္ Su-30MKK ဂ်က္တုိက္ေလ ယာဥ္ တစ္ဒါဇင္ခန္႔ ၀ယ္ယူရန္ သေဘာတူညီခ်က္ ရရႇိထားေၾကာင္း ယင္းအစီရင္ခံစာတြင္ ေဖာ္ျပခဲ့သည္။ ၾသစေၾတးလ်ကလည္း ေရငုပ္သေဘၤာ ကိုးစင္းခန္႔ ၀ယ္ယူျခင္း၊ တည္ေဆာက္ျခင္း ျပဳလုပ္မည္ျဖစ္ကာ အေမရိကန္လုပ္ အက္ဖ္-၃၅ အက္စ္ ေလယာဥ္အစင္း ၁၀၀ ၀ယ္ယူ၍ ေလတပ္အင္အား တုိးခ်ဲ႕မည္ဟု ေၾကညာခဲ့သည္။
မေလးရႇားကလည္း ျပင္သစ္မႇ ေဒၚလာတစ္ဘီလ်ံေက်ာ္ တန္ဖိုးရႇိေသာ ဒီဇယ္သံုး ေရငုပ္သေဘၤာႏႇစ္စင္း ၀ယ္ယူမည္ျဖစ္သလို အင္ဒိုနီးရႇားက ေရငုပ္သေဘၤာမ်ား ထပ္မံ၀ယ္ယူမည္ဟု မၾကာေသးမီက ေၾကညာခဲ့သည္။ ဗီယက္နမ္ႏႇင့္ ႐ုရႇား၏ ေဒၚလာဘီလ်ံခ်ီ သေဘာတူညီခ်က္ေၾကာင့္ ျပည္ပ စစ္ေရးၿခိမ္းေျခာက္မႈထက္ ျပည္တြင္းႏိုင္ငံေရး စိုးရိမ္မႈအေပၚ ပိုမိုထင္ဟပ္ျပလိမ့္မည္ဟု အာရႇေဒသတြင္း လံုျခံဳေရးေလ့လာသံုးသပ္သူ ေဂဗင္ဂရင္း၀ုဒ္က သံုးသပ္ခဲ့သည္။
