 အေမရိကန္ ေဒၚလာေစ်း၊ ျပည္ပပို႔ကုန္မွရေငြေစ်း (earning) မ်ား ဆက္တိုက္ ထိုးဆင္းေနေသာ ေၾကာင့္ ပို႔ကုန္လုပ္ငန္းမ်ားႏွင့္အတူ ၎ႏွင့္ဆက္စပ္ေနေသာ ထုတ္လုပ္မႈ လုပ္ငန္းမ်ား ထိခိုက္ဖြယ္ ရွိေနေၾကာင္း စီးပြားေရးပညာရွင္မ်ား၏ သံုးသပ္ခ်က္မ်ားအရ သိရွိရသည္။
“လတ္တေလာမွာ အေမရိကန္ ေဒၚလာေစ်း ဆက္တုိက္က်ဆင္း လာတာ၊ ျပည္ပပို႔ကုန္ကရေငြ ေစ်းက်ဆင္းေနတာဟာ ျပည္ပပို႔ကုန္သမားေတြ အထိနာေစပါတယ္။ ေဒၚလာေစ်းက အႀကီးအက်ယ္ depreciation ျဖစ္ေနတဲ့အခါမွာ ပို႔ကုန္ကိုထိခိုက္သလို သူနဲ႔ဆက္စပ္တဲ့ထုတ္လုပ္မႈ လုပ္ငန္းထိပါတယ္။ ဥပမာ ပဲဆန္၊ ထုတ္လုပ္မႈပိုင္းေတြ မွာ ေတာင္သူဆီကိုသြားၿပီး ဒီအက်ဳိးဆက္က ေရာက္သြားမယ္။ ေတာင္သူမွာ အရင္းအႏီွး မရွိရင္ထုတ္လုပ္မႈကို ထိခိုက္ၿပီး စားသံုးမႈကို ထိခိုက္မွာပါ။ ေနာက္ၿပီး အထည္ခ်ဳပ္လို ဟာမ်ဳိးေတြ၊ တခ်ဳိ႕စက္႐ံုေတြဆိုရင္ အလုပ္သမား ၁၇၀၀ ေလာက္ကေန ၃၀၀၀၊ ၄၀၀၀ ေလာက္ ထိရွိတယ္။ ေသးရင္ေတာ့ ၆၀၀၊ ၇၀၀ ေလာက္ ရွိတယ္။ သူတို႔အထိနာမယ္။ ေနာက္ၿပီး အခု ဆန္၀ယ္ေလွာင္ထားတဲ့သူေတြ ထိမယ္။ ပဲလုပ္ငန္းရွင္၊ ဆန္လုပ္ငန္းရွင္ေတြ အေျခအေနက ေတာ္ေတာ္ေလး႐ုန္းရမယ္”ဟု စီးပြားေရး ပညာရွင္တစ္ဦးက ေျပာျပခဲ့သည္။
“ျပည္ပပို႔ကုန္သမားေတြ မကိုက္တာ ေတာ္ေတာ္ၾကာၿပီ။ earning က ထပ္ထပ္က်ေနေတာ့ အလုပ္လုပ္ရတာ မလြယ္၊ တက္လိုက္၊ က်လိုက္ဆိုရင္ေတာင္ ကံတိုက္လို႔ေျပာလို႔ ရေသးတယ္။ အခုဟာက down trend ထဲ ေရာက္ေနတာ ေငြျပန္ေဖာ္တိုင္း ႐ုန္းရတယ္”ဟု ပို႔ကုန္လုပ္ငန္းရွင္တစ္ဦး က ေျပာျပခဲ့သည္။
ဆင္းရဲမြဲေတမႈ တိုက္ဖ်က္ဖို႔ လုပ္ေဆာင္ေနတဲ့ အထဲမွာ ကုန္သြယ္မႈ မူ၀ါဒတစ္ခုတည္း ေျပာင္းလဲလို႔မရဘူး။ ေငြေၾကးစနစ္၊ ေငြေၾကးမူ၀ါဒပါ ေျပာင္းလဲမွ . .
|
“ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈနဲ႔ ပတ္သက္ရင္ ႏုိင္ငံ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကေတာ့ source ကို စိတ္၀င္စားတယ္။ ဘယ္ ကေငြနဲ႔ ဘယ္သူရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံတာလဲ ဆိုတဲ့ ဇစ္ျမစ္ကို လိုက္တတ္ၾကတယ္။ ဒါသိမွ သူ႔ရဲ႕ nature ကိုသိမယ္။ အခုျပည္တြင္းမွာ ေဒၚလာေစ်းေတြ က်ေနတာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အျပင္မွာ က်လို႔က်တာလား၊ ဘာေၾကာင့္ က်တာလဲဆိုတာ လူေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား စိတ္၀င္စားၾကပါတယ္။ ေဒၚလာေစ်းက တစ္ကမၻာလံုး လိုက္က်တာ ေတြ႕ရသလို ျပည္တြင္းမွာလည္း ေရာင္းလိုအားမ်ားၿပီး ၀ယ္လိုအား နည္းေနတာေတြ႕ရတယ္။ ေနာက္ဆံုးေတာ့ အ၀င္မ်ားရင္ ဒီျပႆနာ ရွိပါတယ္”ဟု စီးပြားေရးပညာရွင္ ေဒါက္တာ ေအာင္ထြန္းသက္က ေျပာျပခဲ့သည္။
အလားတူပင္ ျပည္တြင္းတြင္ လက္ရွိျဖစ္ေနေသာ ေဒၚလာေစ်း အေျပာင္းအလဲမ်ားမွာ အိမ္ျခံေျမ လုပ္ငန္းမ်ားမွ တစ္ဆင့္ အေမရိကန္ ေဒၚလာသန္းႏွင့္ခ်ီ၍ ၀င္ေရာက္လာခဲ့သည့္ အေပၚတြင္ သက္ေရာက္မႈ ရွိေနခဲ့ေၾကာင္း သိရွိရသည္။
 “အိမ္ျခံေျမေလလံမွာ တစ္ေယာက္တည္း ေဒၚလာသန္း ၂၀၀ ဖိုး ဆြဲသြားတာ မ်ဳိးရွိတယ္။ ဒါေတြ က ၀င္ေငြရလမ္း ေဖာ္ျပၿပီးသားေငြ ေတြလား၊ ျပည္ပ လုပ္ငန္းရွင္ေတြက အမည္ခံၿပီးဆြဲတာလား၊ ဘယ္သူမွ လည္း မသိဘူး။ အခု အိမ္ျခံေျမက ေတာ္ေတာ္ေလး တက္သြားတာ ျဖစ္သင့္ျဖစ္ထိုက္တဲ့ real volume နဲ႔ ျဖစ္တာလား။ speculate လုပ္ၿပီး တက္တာလား၊ ပံုမွန္မဟုတ္ရင္ တန္ျပန္သက္ေရာက္မႈ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ေလး၊ ငါးလေလာက္ေတာ့ ေစာင့္ၾကည့္ရလိမ့္မယ္”ဟု စီးပြားေရးပညာရွင္ တစ္ဦးကလည္း ေျပာျပခဲ့သည္။
“တကယ္ေတာ့ ဒီလိုမ်ဳိးေငြေၾကး ေစ်းကြက္မွာ အေျပာင္းအလဲ ျဖစ္တယ္ဆိုတာ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈနဲ႔ ဆိုင္တယ္လို႔ ေျပာလို႔ရေပမယ့္ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ လတ္တေလာ အေနအထား အရေတာ့ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈနဲ႔ အမ်ားႀကီး ပတ္သက္လွတယ္ မထင္ပါဘူး။ မၾကာခင္က real estate market က အရမ္းတိုးတက္သြားတယ္။ အဲဒီ ေတာ့ ေဒၚလာေငြေတြကို ျမန္မာေငြနဲ႔ ျပန္ေဖာ္ၿပီး အလံုးအရင္းနဲ႔ ၀င္လာတယ္။ ဒါကတစ္ပိုင္း၊ ေနာက္ၿပီး ေတာ့ အိမ္ျခံေျမေစ်းကြက္မွာ အခြန္ ၁၅ ရာခိုင္ႏႈန္းစနစ္က မၾကာခင္ သက္တမ္းကုန္ေတာ့မယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ေနတယ္။ ဒါေတြ ေငြအျပည့္ေခ်ရေတာ့မယ္။ နာမည္ေပါက္ လုပ္ရေတာ့မယ္။ ဒါ့အျပင္ တျခားေငြေတြ ရွိေသးတယ္။ ေက်ာက္ပြဲလိုဟာမ်ဳိး က၀င္တာ၊ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈအေနနဲ႔ ၀င္တာေတြ၊ ပံုစံမ်ဳိးစံုနဲ႔ ၀င္ရင္းက အခုလို ေဒၚလာေစ်း ထိုးဆင္းတာလို႔ ယူဆပါတယ္။ ေနာက္ဆံုးေတာ့ exporter ကိုထိတယ္။ ၿပီးရင္ သူနဲ႔ ဆက္စပ္တဲ့ supply chain တစ္ခု လံုးထိမယ္။ ဒါပါပဲ”ဟု စီးပြားေရး ပညာရွင္တစ္ဦးက ေျပာျပခဲ့သည္။
လက္ရွိျဖစ္ေပၚေနေသာ အေနအထားမ်ားသည္ ထုတ္လုပ္သူ ေတာင္သူမ်ားအေပၚသို႔ ထိခိုက္လာႏိုင္ေၾကာင္း ျမန္မာ့လူဦးေရ၏ ၆၇ ရာခိုင္ႏႈန္းမွာ ေတာင္သူမ်ားျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ၎သက္ေရာက္မႈေၾကာင့္ ရရွိလာႏိုင္ေသာ အက်ဳိးဆက္မ်ားအတြက္ နည္းလမ္းမ်ား ရွာေဖြရန္ လိုအပ္လာေၾကာင္း ပညာရွင္မ်ားက သံုးသပ္ၾကသည္။
 “ေစ်းကြက္မွာ ေဒၚလာေစ်းက်တဲ့အတြက္ ျပည္တြင္းမွာတင္ မဟုတ္ဘူး ျပည္ပမွာလည္း က်ပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္ေၾကာင့္ ႐ုတ္တရက္ ေျပာင္းလဲဖို႔ေတာ့ မလြယ္ေသးပါဘူး။ ျဖစ္ႏိုင္တာက export promotion ကို ဘယ္လိုလုပ္မလဲ ဆိုတာနဲ႔ အစိုးရ ဘက္ကလည္း ဘာေတြလုပ္ေပးႏုိင္လဲဆိုတာ အေျဖရွာဖို႔ လိုလာတာ ပါပဲ”ဟု ပါေမာကၡ ေဒါက္တာေဒၚရီရီျမင့္က ေျပာျပခဲ့သည္။
ေက်ာက္ပြဲလိုဟာမ်ဳိးက၀င္တာ၊ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ အေနနဲ႔၀င္တာေတြ၊ ပံုစံမ်ဳိးစံုနဲ႔၀င္ရင္းက အခုလိုေဒၚလာေစ်း ထိုးဆင္းတာလို႔ ယူဆပါတယ္။ ေနာက္ဆံုးေတာ့ exporter ကိုထိတယ္။ ၿပီးရင္ သူနဲ႔ဆက္စပ္တဲ့ supply chain တစ္ခုလံုးထိမယ္ ..
|
ျမန္မာက်ပ္ေငြႏွင့္ အေမရိကန္ ေဒၚလာေငြတန္ဖုိးမွာ ေမလကုန္ အထိ အေမရိကန္တစ္ေဒၚလာလွ်င္ ၈၂၀-၈၃၀ က်ပ္၀န္းက်င္တြင္ ရွိခဲ့ ၿပီး ဇြန္လ ၂ ရက္ေန႔မွ စတင္ကာ က်ပ္ ၇၈၀ အထိက်ဆင္းခဲ့ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ပုဂၢလိက ပုိ႔ကုန္ေစ်းကြက္တြင္ လယ္ယာထြက္ ကုန္၊ စုိက္ပ်ဳိးေရးထြက္ကုန္၊ ေရလုပ္ငန္း ထြက္ကုန္ကဲ့သုိ႔ ပုိ႔ကုန္အမယ္ မ်ားႏွင့္ လက္ခစား အပ္ကုန္စနစ္ျဖင့္ လုပ္ငန္း လည္ပတ္ေနေသာ အထည္ခ်ဳပ္လုပ္ငန္းမ်ားမွာ အဓိကက်ၿပီး အေမရိကန္ေဒၚလာေငြ တန္ဖုိး က်ဆင္းပါက လုပ္ငန္းမ်ားထိခုိက္မႈ ျဖစ္ေပၚေစသည္။
ထုိ႔အတူ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ႏုိင္ငံရပ္ျခားသုိ႔သြားေရာက္ အလုပ္လုပ္ကုိင္သူ သံုးသန္းေက်ာ္ရွိၿပီး ႏုိင္ငံျခား မွျပန္လည္ေပးပုိ႔ေသာ လုပ္ခလစာ မ်ားမွာမူ ေငြမာေစ်းမ်ားဆက္တိုက္ က်ဆင္းေနသည့္အတြက္ ေငြျပန္ေဖာ္ရာတြင္ မူလရရွိေနသည့္ ပမာဏ ႏွင့္ မ်ားစြာ ကြာဟေနေသာေၾကာင့္ ၀င္ေငြလည္း လိုက္ပါက်ဆင္းေနကာ ျပည္ပတြင္ အလုပ္သြားလုပ္ေသာ သူမ်ား၏ မိသားစုမ်ားလည္း အခက္အခဲမ်ားႏွင့္ ရင္ဆိုင္ေနရသည္။
“ဒီမွာရွိတဲ့သူေတြ ဒီ၀င္ေငြ ဒီကုန္ေစ်းႏႈန္းနဲ႔ ဘယ္လိုစားေသာက္ အသက္ရွင္ေနသလဲဆိုတာ အံ့ၾသ စရာပဲ။ ကြၽန္ေတာ္ ျပန္ေရာက္တဲ့ တစ္ပတ္ေလာက္အတြင္းမွာ ဓာတ္ဆီကစလို႔ ၾကက္ဥ၊ ဘဲဥ စတာ ေတြရဲ႕ ေစ်းႏႈန္းေတြက ကြၽန္ေတာ္ စင္ကာပူမွာေနတုန္းက ၀ယ္စားရတဲ့ ေစ်းနဲ႔အတူတူေလာက္ ျဖစ္ေနတာ ေတြ႕တယ္။ ဒါေပမယ့္ စင္ကာပူမွာ ေအာက္တိန္းက 95 RON ၊ ဒီမွာက သိရသေလာက္ 92 RON ပဲရွိတယ္။ ကြာလတီမတူေပမယ့္ ေစ်းက အတူတူပဲ။ ဒီကေစ်းထက္ စင္ကာပူ ကေတာင္ သက္သာေသးတယ္။ ဟိုမွာ သူတို႔ေရာင္းတာေတြက အစားအေသာက္ေတြကအစ သြင္းကုန္ ေတြ မ်ားတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီမွာက ကိုယ့္ႏုိင္ငံထြက္ေတြကိုပဲ ေရာင္းတာေပမယ့္ ေစ်းျမင့္ေနတယ္။ အဲဒါကေတာ့ စဥ္းစားစရာပဲ”ဟု စင္ကာပူ တြင္ သံုးႏွစ္ခန္႔ေနထိုင္ခဲ့သူ အင္ဂ်င္နီယာတစ္ဦးက ေျပာျပသည္။
“အေမရိကန္ေဒၚလာေစ်း က်ဆင္းရင္ အရင္ဆံုးထိခုိက္တာက ပုိ႔ကုန္လုပ္ငန္းေတြပါပဲ။ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ ေလာက္ကတည္းက တျဖည္းျဖည္း က်လာတာပါ။ အခုလုိႏႈန္းနဲ႔ဆုိရင္ လည္ပတ္ဖုိ႔ မလြယ္ပါဘူး။ အခု ဆန္ကုိ ျပည္ပကိုတင္ပုိ႔ခြင့္ ေပးလာေပမယ့္ အခုေငြတန္ဖုိးနဲ႔ဆုိ ပုိ႔ဖုိ႔ မလြယ္ပါဘူး။ တျခားႏုိင္ငံေတြမွာ လည္း ေဒၚလာေစ်းက်ရင္ သူတုိ႔ေငြ တန္ဖုိးက တကယ္မာတာျဖစ္ေပမယ့္ ဒီမွာက က်ပ္ေငြရွားသလုိ ျဖစ္ေနတာပါ။ လုပ္ငန္းရွင္လက္မွာ လည္းေငြမရွိ၊ ပုိ႔ကုန္ကလည္း က်ျဖစ္ေနတဲ့သေဘာပါ။ စီးပြားေရးက တစ္ခုနဲ႔တစ္ခု ဆက္စပ္ေနတာပါ။ ပုိ႔ကုန္လုပ္ငန္းေတြထိရင္ က်န္တဲ့ ေစ်းကြက္ေတြကုိပါ သက္ေရာက္ပါတယ္”ဟု လုပ္ငန္းရွင္တစ္ဦးက ေျပာၾကားပါသည္။
 စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္မ်ားႏွင့္ ပညာရွင္မ်ားက ျမန္မာက်ပ္ေငြ တန္ဖုိးဆက္တုိက္ ျမင့္တက္လာျခင္း ကုိ ပံုမွန္မဟုတ္ေသာ အေၾကာင္းအရာတစ္ခုအျဖစ္ ႐ႈျမင္ထားၾကၿပီး စီးပြားေရး အသုိင္းအ၀ုိင္း တစ္ခုလံုး အတြက္ ထိလြယ္ရွလြယ္ေသာ ကိစၥရပ္တစ္ခုအျဖစ္ သံုးသပ္ၾကပါသည္။ ထုိ႔ျပင္ ျမန္မာက်ပ္ေငြတန္ဖုိးမွာ တစ္စတစ္စ ျမင့္တက္လာေသာ္လည္း စားသံုးသူေစ်းႏႈန္းညႊန္းကိန္း မွာ က်ဆင္းလာျခင္း မရွိေသးဘဲ ျမင့္တက္ေနဆဲျဖစ္သည္။ က်ပ္ေငြျမင့္ တက္မႈေၾကာင့္ ျမန္မာပုိ႔ကုန္ေစ်းကြက္ ထိခုိက္ေနသည့္အျပင္ ျပည္တြင္းေစ်းကြက္မ်ားကုိပါ ဆဲြခ်သကဲ့သုိ႔ ျဖစ္ေပၚေနေၾကာင္း ပညာရွင္မ်ား က ထင္ျမင္ေနပါသည္။
ပါေမာကၡေဒၚရီရီျမင့္က “အေမရိကန္ေဒၚလာ ေငြေစ်းက်ဆင္းေနတယ္။ ျပည္ပလုပ္ငန္းေတြ အရင္း အႏွီးပမာဏမ်ားတဲ့ လုပ္ငန္းေတြ လုပ္ဖုိ႔အတြက္ ေဒၚလာကုိ က်ပ္ေျပာင္းတာမ်ဳိးေၾကာင့္လည္း ျဖစ္ႏုိင္တယ္။ ႏုိင္ငံျခား ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈကလည္း ဒီလပုိင္းေတြမွာ အ၀င္မ်ားေနတယ္။ ျမန္မာက်ပ္ေငြတန္ဖုိး ျမင့္တက္ေန တာေၾကာင့္ ပုိ႔ကုန္လုပ္ငန္းေတြ အတြက္ အခက္အခဲျဖစ္ေစတယ္။ က်ပ္ေငြမာေနတာေၾကာင့္ ရတဲ့ပုိ႔ကုန္ ၀င္ေငြက တြက္ေျခကုိက္မွာ မဟုတ္ဘူး။ သြင္းကုန္ကလည္း တစ္ခ်ိန္ ထက္တစ္ခ်ိန္ က်ပ္ေငြေစ်းျမင့္ျမင့္ သြားတဲ့အတြက္ ေစ်းျပန္ခ်ိန္ေနရတယ္။ တျခားဘက္မွာလည္း ျပည္တြင္း အေျခခံကုန္ပစၥည္း ေစ်းႏႈန္း ေတြျမင့္တက္ေနတယ္။ ပုိ႔ကုန္က်ဆင္းရင္ ျပည္တြင္းေစ်းကြက္ေအးမယ္။ အေရာင္းအ၀ယ္ နည္းသြားမယ္။ ၾကာလာတာနဲ႔အမွ် တျခား စီးပြားေရးက႑ေတြကုိပါ ႐ုိက္ခတ္လာလိမ့္မယ္။ ဒါေၾကာင့္ ပုိ႔ကုန္ သမားေတြ ရပ္တည္ႏုိင္တဲ့ ေငြလဲႏႈန္း ထားရွိသင့္တယ္”ဟု ရွင္းျပသည္။
“အခုလုိအခ်ိန္မွာ သြင္းကုန္ေတြ ပုိသြင္းႏုိင္ေအာင္ လုပ္ေပးသင့္တယ္။ ျပည္သူေတြကုိ ျဖည့္ဆည္းေပးႏုိင္ တာေတြ ရွိေနတာပဲ။ ကုန္သြယ္ေရး အတားအဆီးေတြ၊ နယ္စပ္ကိစၥတခ်ဳိ႕ေၾကာင့္ သြင္းကုန္အ၀င္နည္းေနတယ္။ ပုိ႔ကုန္ေတြကုိလည္း ေငြေၾကး ပ့ံပုိးေပးတာမ်ဳိး လုပ္ေပးသင့္တယ္။ ေငြေၾကးေစ်းကြက္နဲ႔ အရင္းအႏွီးေစ်း ကြက္ထဲကုိ က်ပ္ေငြေတြထည့္၀င္ ေပးသင့္တယ္”ဟု စီးပြားေရးတကၠသုိလ္ ပါေမာကၡခ်ဳပ္(ၿငိမ္း) ဦးေမာ္သန္းက သံုးသပ္ပါသည္။
ပါေမာကၡေဒၚလွျမင့္ကလည္း “ဆက္တုိက္ကုိ ေဒၚလာေစ်းက က်လာတယ္။ အဲဒီေတာ့ မွန္းဆရ မလြယ္ဘူး၊ ျဖစ္ရင္ ထိခုိက္ရင္ ပုိနာႏုိင္တယ္။ ျပည္တြင္းေစ်းကြက္က ေအးေနတယ္။ ကုန္သြယ္ေရးအတား အဆီးေတြရွိေနတယ္။ ေငြေၾကးေစ်းကြက္မွာ က်ပ္ေငြရွားသလုိ ျဖစ္ေနတယ္။ ေငြေၾကး လည္ပတ္မႈပံုမွန္ မဟုတ္ဘူး။ စားသံုးသူလက္ထဲေရာ၊ အေသးစား အလတ္စားလုပ္ငန္းရွင္ ေတြလက္ထဲေရာ ေငြမရွိဘူး။ ဒါေတြ ကုိျဖည့္ဆည္းႏုိင္ဖုိ႔လုိတယ္။ အေရးႀကီးတာက လုပ္ငန္းရွင္ေတြလက္က စီးထြက္သြားတဲ့က်ပ္ေငြေတြနဲ႔ အေမရိကန္ေဒၚလာ ပမာဏ မ်ားမ်ား ထုတ္ေရာင္းလုိ႔ရတဲ့ က်ပ္ေငြေတြကုိ ဘယ္မွာသံုးမလဲ ဆုိတဲ့အခ်က္ပါ။ လွည့္ပတ္သံုးစဲြလုိ႔ရတဲ့ ေစ်းကြက္ တစ္ခုခုထဲကုိ ျပန္မ၀င္လာရင္ က်ပ္ေငြတန္ဖုိး ပုိျမင့္လာႏုိင္တယ္”ဟု ထင္ျမင္ခ်က္ ေပးပါသည္။
“ၿပီးခဲ့တဲ့ေမလအတြင္းက ေနျပည္ေတာ္တြင္ ျပဳလုပ္သြားတဲ့ ဆင္းရဲ မြဲေတမႈ တိုက္ဖ်က္ေရးနဲ႔ ပတ္သက္ တဲ့ ေဆြးေႏြးပြဲမွာ ဒါနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ေဆြးေႏြးသြားခဲ့ၿပီး အခုလို ေဒၚလာေငြေတြအ၀င္ မ်ားၿပီး ပုိ႔ကုန္လုပ္ငန္းေတြ ထိခိုက္တယ္ဆိုေတာ့ ဒါကိုဘယ္လို ကုိင္တြယ္ေျဖရွင္းၾကမလဲ ကုန္သြယ္ေရးနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့မူ၀ါဒေတြ ေျပာင္းလဲ႐ံု နဲ႔ အေျဖရ မရ၊ ဆိုတာနဲ႔နည္းလမ္း ေတြ ရွာေဖြဖို႔လိုအပ္ေနပါၿပီ”ဟု စီးပြားေရးပညာရွင္ တစ္ဦးကလည္း ေျပာျပခဲ့သည္။
“သီးႏွံနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးလည္း ျပည္ပ၀ယ္လိုအား နည္းသလို တင္ပုိ႔ၿပီးသား အတုိင္းအတာကလည္း ေစ်းေကာင္းမရတာရွိတယ္။ ဒီၾကားထဲ မိုးထိလို႔ သီးႏွံေတြပ်က္စီးတာရွိတယ္ဆိုေတာ့ ဒီႏွစ္စိုက္ပ်ဳိးေရးက႑မွာ ေတာ္ေတာ္႐ုန္းရမယ့္ အေျခအေန ရွိပါတယ္”ဟု စုိက္ပ်ဳိးေရးပညာရွင္ တစ္ဦးက ေျပာျပခဲ့သည္။
“စီးပြားေရးေလာကမွာ လူတုိင္း သိတဲ့ က်င့္၀တ္ရွိတယ္။ ေစ်းျဖတ္ၿပီးသား ကုန္ပစၥည္းကို ေစ်းျဖတ္တဲ့ အတိုင္းပဲ ေလွ်ာက္ရမယ္၊ ႐ံႈ႕ခ်ည္ ႏွပ္ခ်ည္လုပ္လို႔မရဘူး။ ဒါက Ethic ပဲ။ ဒါေပမယ့္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ဒီ Ethic ကို မခ်ဳိးေဖာက္ခ်င္ဘဲ ခ်ဳိးေဖာက္လိုက္ရတယ္။ တစ္ေဒၚလာ ကို က်ပ္ ၈၅၀ ၀န္းက်င္ေပါက္ေစ်း ရွိတဲ့အခ်ိန္က ျပည္ပက အမွာစာ ရတဲ့အတြက္ ကြန္တိန္နာေျခာက္လံုးစာ ကြၽန္ေတာ္ပို႔ေပးဖို႔ သေဘာတူခဲ့တယ္။ ဒါေပမယ့္ ရက္ပုိင္းေလးနဲ႔ တစ္ေဒၚလာကို က်ပ္ ၇၈၀ အထိ ေရာက္သြားတဲ့အတြက္ ကြၽန္ေတာ္ သေဘာတူထားတဲ့ ေစ်းျဖတ္ၿပီးသား ကိစၥကို က်င့္၀တ္ကိုေတာင္ မေစာင့္ႏိုင္ေတာ့ဘဲ ျပည္ပက၀ယ္လက္ကို ျပန္ၿပီး ေတာင္းေတာင္းပန္ပန္နဲ႔ ေျပာခဲ့ရတယ္။ က်င့္၀တ္ေဖာက္တာ မဟုတ္ပါဘူး စံုစမ္းၾကည့္ၿပီး ငဲ့ေပးဖို႔ေပါ့။ အဲဒီေတာ့မွ တစ္ဖက္လုပ္ငန္း ရွင္က ၅ ရာခုိင္ႏႈန္း ေစ်းတိုးေပးပါမယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီတစ္ႀကိမ္ပဲဆိုၿပီး အေၾကာင္းျပန္တယ္”ဟု ျပည္ပပို႔ကုန္ လုပ္ငန္းရွင္တစ္ဦးက ေျပာၾကားခဲ့သည္။
“အရင္တုန္းက ေစ်းျဖတ္ၿပီး ပို႔ပါမယ္လို႔ သေဘာတူထားတဲ့ ပမာဏကိုေတာ့ဆက္ၿပီး ပို႔ေနတယ္။ အသစ္ကေတာ့ လက္မခံရဲဘူး။ ဘယ္အထိ ေစ်းက်မယ္ဆိုတာမွ မသိတာ။ ရွင္းရွင္းေျပာရရင္ တစ္လေက်ာ္ ေလာက္သာ ဒီအတိုင္းေငြေစ်း က်ေနရင္၊ ဒါမွမဟုတ္ အခုကြၽန္ေတာ္တို႔ လုပ္ငန္းရွင္ေတြ ခန္႔မွန္းထားတဲ့ တစ္ေဒၚလာ က်ပ္ ၇၅၀ ေလာက္ထိ ျဖစ္သြားရင္ လုပ္ငန္းအေသးေတြ၊ အလတ္ေတြရပ္ၿပီဆိုတာ အေသအခ်ာပဲ”ဟု ပို႔ကုန္လုပ္ငန္းရွင္တစ္ဦး ကလည္း ေျပာၾကားခဲ့သည္။
“အဓိကျဖစ္ေနတာက ေဒၚလာေစ်းတစ္ခုထဲက်ၿပီး က်န္တဲ့ကုန္ ၾကမ္းေစ်း၊ ကုန္ထုတ္လုပ္စရိတ္၊ ေစ်းကြက္ထဲ ျပန္၀ယ္သံုးေနရတဲ့ စရိတ္၊ သယ္ယူစရိတ္တစ္ခုမွ မက်ဘူး။ ကဲ ဘာဆက္လုပ္မလဲ”ဟု အေသးစားပို႔ကုန္ လုပ္ငန္းရွင္တစ္ဦး ကလည္း ရွင္းျပခဲ့ပါသည္။
“ဒီမိုကေရစီအစိုးရသစ္ လက္ထက္မွာ ဘယ္လုပ္ငန္းရွင္မဆို ဘယ္သူမဆို မွန္းထားတာက ကား ေစ်းက်လိမ့္မယ္ဆိုတာပဲ။ အခုေတာ့ ကားေစ်းက ျပန္တက္တယ္ဆိုတဲ့ အတြက္ မူမမွန္ဘူး Reverse Impact ျဖစ္ေနတယ္ ေျပာရမွာပဲ။ မျဖစ္သင့္ဘူး။ လူေတြက အခုထိလည္း ကာလတိုေစ်းကြက္ထဲက ႐ုန္းမထြက္ႏိုင္ ၾကဘူး။ ဆင္းရဲမြဲေတမႈတိုက္ဖ်က္ဖို႔ လုပ္ေဆာင္ေနတဲ့အထဲမွာ ကုန္သြယ္မႈ မူ၀ါဒတစ္ခုတည္း ေျပာင္းလဲလို႔ မရ ဘူး။ ေငြေၾကးစနစ္၊ ေငြေၾကးမူ၀ါဒ ပါ ေျပာင္းလဲမွရမယ္။ ဒီမွာကဘဏ္ စနစ္က မဖြံ႕ၿဖိဳးဘူး။ အတိုးႏႈန္းက လည္း ႏုိင္ငံတကာထက္ ႏွစ္ဆ ရွိတယ္။ ေငြက်ဳံ႕ေနခ်ိန္မွာ အတိုးႏႈန္း ျမင့္လြန္းတာေၾကာင့္ စီးပြားေရး က ‘ေသ’ေနတယ္။ မတရား အခြင့္အေရးရေနတဲ့သူေတြက ေခတ္ေနာက္ ျပန္ဆြဲေနတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အခုေဒၚလာေစ်းလို၊ ကားေစ်းလို မျဖစ္သင့္တာေတြ ျဖစ္ေနရတယ္”ဟု ဂ်ာနယ္လစ္တစ္ဦးကလည္း ေျပာ ၾကားခဲ့သည္။
“ေတာင္သူေတြ ထိၿပီ။ ပဲေစ်း ထက္၀က္မက က်ေနၿပီ။ မတ္ပဲနဲ႔ ပဲစင္းငံု။ ဆန္ေစ်းတက္မလာဘူး။ စပါးေစ်းကေတာ့ အနိမ့္ေစ်းမွာပဲ သြားေနတုန္းပဲ။ ပို႔ကုန္လုပ္ငန္းရွင္ကလည္း သူရွင္သန္ႏိုင္တဲ့အတိုင္း အတာထိပဲ ေတာင္သူေတြဆီက ေပး၀ယ္ႏိုင္မွာေပါ့။ ဒါေၾကာင့္ေတာင္သူေတြ ရတဲ့ေစ်းကက်တယ္၊ ေတာင္သူ ေတြ၀ယ္သံုးရတဲ့ သြင္းအားစုျဖစ္တဲ့ ဓာတ္ေျမၾသဇာေစ်းက်လား၊ တျခား ပစၥည္းေစ်းေတြက်လား ဆိုေတာ့ မက်ဘူး။ ေတာင္သူေတြဟာ ရာသီဥတုေၾကာင့္ တစ္မ်ဳိး အခုေငြေစ်းေၾကာင့္ တစ္မ်ဳိး တိုက္႐ိုက္ကိုထိခိုက္ ခံေနရၿပီ”ဟု လယ္ယာထြက္ကုန္ ျပည္ပတင္ပို႔သည့္ လုပ္ငန္းရွင္တစ္ဦး က ရွင္းျပခဲ့သည္။
ယခု ေစ်းက်ဆင္းမႈသည္ သာမန္ျဖစ္စဥ္အျဖစ္ သတ္မွတ္၍ မရေၾကာင္း၊ လုပ္ငန္းအလတ္၊ အငယ္မ်ား အားလံုးအေပၚ ႐ိုက္ခတ္ လာမည္ျဖစ္ေၾကာင္း လုပ္ငန္းရွင္ မ်ားက သံုးသပ္ၾကပါသည္။
၂၀၀၄ ခုႏွစ္မွ ၂၀၀၉ ခုႏွစ္အထိ ေျပာင္းလဲလာေသာ ေငြေၾကးေစ်းႏႈန္းမ်ား(က်ပ္)
| ရက္စြဲ | အေမရိကန္ေဒၚလာ | အက္ဖ္အီးစီ |
| ၂၀၀၄ ခုႏွစ္ |
| ၅-၁-၂၀၀၄ | ၈၈၅ | ၈၈၀ |
| ၁၂-၁-၂၀၀၄ | ၈၇၅ | ၈၇၀ |
| ၂၆-၁-၂၀၀၄ | ၈၇၅ | ၈၇၃ |
| ၆-၂-၂၀၀၄ | ၈၅၀ | ၈၅၀ |
| ၁၃-၂-၂၀၀၄ | ၈၄၅ | ၈၄၅ |
| ၂၀၀၅ ခုႏွစ္ |
| ၁-၈-၂၀၀၅ | ၁၁၁၀ | ၁၀၈၀ |
| ၃-၈-၂၀၀၅ | ၁၁၄၀ | ၁၁၀၇ |
| ၁၂-၁၂-၂၀၀၅ | ၁၁၂၅ | ၁၁၆၅ |
| ၁၉-၁၂-၂၀၀၅ | ၁၀၃၀ | ၁၁၁၅ |
| ၂၀၀၆ ခုႏွစ္ |
| ၂၆-၁-၂၀၀၆ | ၁၁၁၀ | ၁၁၄၀ |
| ၂၀-၂-၂၀၀၆ | ၁၁၂၀ | ၁၁၄၇ |
| ၂၀-၇-၂၀၀၆ | ၁၃၂၅ | ၁၂၈၀ |
| ၃၁-၇-၂၀၀၆ | ၁၃၅၀ | ၁၂၈၀ |
| ၂၀၀၇ ခုႏွစ္ |
| ၁-၄-၂၀၀၇ | ၁၃၃၇ | ၁၂၆၅ |
| ၁-၅-၂၀၀၇ | ၁၂၆၃ | ၁၂၆၀ |
| ၁-၆-၂၀၀၇ | ၁၂၆၂ | ၁၂၅၇ |
| ၁-၇-၂၀၀၇ | ၁၃၆၅ | ၁၃၅၀ |
| ၁-၈-၂၀၀၇ | ၁၂၉၃ | ၁၂၇၀ |
| ၉-၉-၂၀၀၇ | ၁၂၉၅ | ၁၂၇၂ |
| ၃၁-၁၀-၂၀၀၇ | ၁၃၀၀ | ၁၂၀၀ |
| ၁-၁၁-၂၀၀၇ | ၁၂၈၀ | ၁၁၆၅ |
| ၂၉-၁၁-၂၀၀၇ | ၁၂၇၀ | ၁၂၂၅ |
| ၁၀-၁၂-၂၀၀၇ | ၁၂၇၈ | ၁၂၅၀ |
| ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ |
| ၇-၁-၂၀၀၈ | ၁၂၇၀ | ၁၂၅၀ |
| ၅-၂-၂၀၀၈ | ၁၂၃၅ | ၁၂၂၃ |
| ၃-၃-၂၀၀၈ | ၁၁၃၀ | ၁၁၃၀ |
| ၁-၄-၂၀၀၈ | ၁၁၂၅ | ၁၁၁၀ |
| ၁၄-၅-၂၀၀၈ | ၁၁၂၅ | ၁၀၆၅ |
| ၂၇-၅-၂၀၀၈ | ၁၁၂၀ | ၁၀၀၀ |
| ၁၇-၆-၂၀၀၈ | ၁၁၈၀ | ၁၀၀၀ |
| ၁၅-၇-၂၀၀၈ | ၁၁၈၅ | ၉၆၀ |
| ၂၉-၇-၂၀၀၈ | ၁၁၇၅ | ၉၁၀ |
| ၄-၈-၂၀၀၈ | ၁၁၇၀ | ၉၁၅ |
| ၁-၉-၂၀၀၈ | ၁၂၄၀ | ၁၁၄၀ |
| ၉-၁၀-၂၀၀၈ | ၁၂၀၀ | ၁၁၆၀ |
| ၂၄-၁၀-၂၀၀၈ | ၁၂၆၀ | ၁၂၅၀ |
| ၆-၁၁-၂၀၀၈ | ၁၂၅၅ | ၁၂၃၅ |
| ၁၉-၁၁-၂၀၀၈ | ၁၂၇၀ | ၁၂၂၀ |
| ၁-၁၂-၂၀၀၈ | ၁၂၆၀ | ၁၁၉၀ |
| ၃၁-၁၂-၂၀၀၈ | ၁၁၃၀ | ၁၀၂၈ |
| ၂၀၀၉ ခုႏွစ္ |
| ၇-၁-၂၀၀၉ | ၁၁၀၀ | ၁၀၅၀ |
| ၁၃-၂-၂၀၀၉ | ၁၀၀၀ | ၉၇၀ |
| ၂၆-၃-၂၀၀၉ | ၁၀၃၀ | ၁၀၀၀ |
| ၂၂-၄-၂၀၀၉ | ၁၀၅၅ | ၁၀၁၀ |
| ၁၃-၅-၂၀၀၉ | ၁၀၆၅ | ၁၀၂၀ |
| ၇-၆-၂၀၀၉ | ၁၀၈၀ | ၁၀၂၅ |
| ၇-၁၀-၂၀၀၉ | ၁၀၆၀ | ၁၀၅၅ |
| ၉-၁၁-၂၀၀၉ | ၁၀၃၀ | ၁၀၁၀ |
| ၂-၁၂-၂၀၀၉ | ၁၀၀၅ | ၉၇၅ |
၂၀၁၀ ျပည့္ႏွစ္ ဧၿပီလမွ စက္တင္ဘာလအထိ ေျပာင္းလဲလာေသာ ေငြေၾကးေစ်းႏႈန္းမ်ား(က်ပ္)
| ရက္စြဲ | အေမရိကန္ေဒၚလာ | အက္ဖ္အီးစီ | ျပည္ပပုိ႔ကုန္မွရေငြ(earning) |
| ၃၀-၄-၂၀၁၀ | ၉၉၀-၉၉၄ | ၉၉၅-၁၀၀၃ | ၁၀၉၀-၁၀၉၃ |
| ၃-၅-၂၀၁၀ | ၉၉၀-၉၉၅ | ၁၀၀၀-၁၀၀၄ | ၁၀၉၀-၁၀၉၃ |
| ၁၆-၅-၂၀၁၀ | ၉၉၀-၉၉၃ | ၉၈၆-၉၉၂ | ၉၈၆-၉၉၂ ၁၁၀၂-၁၁၀၅ |
| ၂-၆-၂၀၁၀ | ၉၈၇-၉၉၁ | ၉၇၅-၉၇၈ | ၁၀၇၀-၁၀၇၃ |
| ၁၁-၆-၂၀၁၀ | ၉၈၅-၉၈၈ | ၉၂၀-၉၃၀ | ၁၀၃၈-၁၀၄၁ |
| ၂၁-၆-၂၀၁၀ | ၉၈၀-၉၈၃ | ၉၄၅-၉၅၅ | ၁၀၃၀-၁၀၃၃ |
| ၂၇-၇-၂၀၁၀ | ၁၀၀၀-၁၀၀၃ | ၉၃၀-၉၃၅ | ၁၀၂၁-၁၀၂၄ |
| ၁၂-၈-၂၀၁၀ | ၉၉၃-၉၉၆ | ၉၁၀-၉၁၆ | ၁၀၀၇-၁၀၀၈ |
| ၇-၉-၂၀၁၀ | ၉၆၀-၉၇၂ | ၈၄၀-၈၄၃ | ၉၆၇-၉၆၈ |
|
